рд░ाрдзा рдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ,рдоुрджрд▓िрдпाрд░ рдЖрдпोрдЧ,рдХोрдаाрд░ी рдЖрдпोрдЧ,рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдФрд░ 1992 & рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020
ЁЯФерд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ (1948-1949)/рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЖрдпोрдЧ
рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЧрдарди 4 рдирд╡рдо्рдмрд░ 1948 рдИреж рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा।
рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдбाреж рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЬी рдеे।
рдЖрдпोрдЧ рдиे 25 рдЕрдЧрд╕्рдд 1949 рдХो рд▓рдЧрднрдЧ 747 рдкृрд╖्рдаों рдХी рдЕрдкрдиी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХी।
рдЖрдпोрдЧ рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдоें рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдиाрдЧрд░िрдХ рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиा, рдк्рд░рдЬाрддाрди्рдд्рд░िрдХ рдоूрд▓्рдпों рдХो рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиा, рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдзрд░ोрд╣рд░ рдХा рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХрд░рдиा, рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдПрдХрддा рдЖрджि рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдеा।
рдЖрдпोрдЧ рдиे рдЕрдз्рдпाрдкрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдз्рдпाрди рджेрддे рд╣ुрдП рдЙрдЪिрдд рд╡ेрддрди рдоाрди, рднрд╡िрд╖्рдп рдиिрдзि, рдЬीрд╡рди рдмीрдоा, рдкेंрд╕рди рдЖрджि рдХा рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдпा।
рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕рдордп рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдоें рдХрдо рд╕े рдХрдо 180 рджिрди рд╕्рдХूрд▓ рдЪрд▓рдиे рдЪाрд╣िрдП рддрдеा рдЗрд╕рд╕े рдкूрд░्рд╡ 12 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЕрди्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा।
рдЖрдпोрдЧ рдиे рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдЕрднिрдпांрдд्рд░िрдХी, рддрдХрдиीрдХी, рдХाрдиूрдиी рд╢िрдХ्рд╖ा, рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдП।
рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдоाрдз्рдпрдо рдоें рдЕрди्рддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рднाрд╖ाрдУं рдХे рд╢рдм्рджों рдХो рд╕ीрдзे рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП рддрдеा рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдд्рд░िрднाрд╖ा рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░ाрджेрд╢िрдХ рднाрд╖ा, рд╕ंрдШीрдп рднाрд╖ा рддрдеा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।
рдЖрдпोрдЧ рдиे рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдпा рдХि рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХो рдмрджрд▓рдХрд░ рд╡рд╕्рддुрдиिрд╖्рда рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдк्рд░рд╢्рди рджिрдП рдЬाрдП рддрдеा 5 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдпुрдХ्рдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдкрд░ीрдХ्рд╖рдХ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЬाрдП।
рдЖрдпोрдЧ рдиे рдк्рд░рдердо рд╢्рд░ेрдгी рдХे рд▓िрдП 70 % рдк्рд░ाрдк्рддांрдХ, рдж्рд╡िрддीрдп рд╢्рд░ेрдгी рдХे рд▓िрдП 55 % рддрдеा рддृрддीрдп рд╢्рд░ेрдгी рдХे рд▓िрдП 40 % рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рдиे рдХा рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдпा।
рдЫाрдд्рд░ рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рддрдеा рдХॉрд▓ेрдЬों рдоें рдЫाрдд्рд░ рдкрд░िрд╖рдж рдЧрдаिрдд рдХрд░рдиे рдХा рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдпा।
рдЖрдпोрдЧ рдиे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдХृрд╖ि рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рднूрдоि рд╕ुрдзाрд░, рдЧाँрд╡ рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдЖрджि рдХे рд╕рди्рджрд░्рдн рдоें рднी рдЕрдкрдиा рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдпा।
рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╕ुрдзाрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЕрдиुрджाрди рджेрдиे рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╕ рдХी।
рдорд╣िрд▓ा рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдпे рдЖрдпोрдЧ рдиे рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░, рд╕ंрдЧीрдд, рдирд░्рд╕िंрдЧ рддрдеा рд▓рд▓िрдд рдХрд▓ा рдЬैрд╕े рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдЖрд░рдо्рдн рдХрд░рдиे рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╕ рдХी।
рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рди-рдЙрдд्рддрд░
рдк्рд░рд╢्рди- рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХौрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░. рдбाреж рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди
рдк्рд░рд╢्рди- UGC (University Grants Commission) рдХे рдЧрдарди рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдХिрд╕ рдЖрдпोрдЧ рдиे рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░. рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ
рдк्рд░рд╢्рди- рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдкूрд░्рд╡ рдХिрддрдиे рд╡рд░्рд╖ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП ?
рдЙрдд्рддрд░. 12 рд╡рд░्рд╖
рдк्рд░рд╢्рди- рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рдмाрдж рдЧрдаिрдд рдкрд╣рд▓ा рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕ुрдзाрд░ рдЖрдпोрдЧ рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░. рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ
рдк्рд░рд╢्рди- рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдХрдоीрд╢рди рдиे рд╢िрдХ्рд╖ा рдХो рдХिрд╕ рд╕ूрдЪी рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рдиे рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдХी ?
рдЙрдд्рддрд░. рд╕рдорд╡рд░्рддी рд╕ूрдЪी рдоें
рдк्рд░рд╢्рди- рд╢िрдХ्рд╖ा рдХो рд╕рдорд╡рд░्рддी рд╕ूрдЪी рдХा рд╡िрд╖рдп рдХрдм рдмрдиाрдпा рдЧрдпा ?
рдЙрдд्рддрд░. 1976 рдИреж рдоें
рдк्рд░рд╢्рди- 1976 рдИреж рдоें рдХौрди – рд╕ा рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рд╕ंрд╢ोрдзрди рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░. 42 рд╡ां рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рд╕ंрд╢ोрдзрди
рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рдмाрдж рдХा рдпुрдЧ - рд░ाрдзा рдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ,рдоुрджрд▓िрдпाрд░ рдЖрдпोрдЧ,рдХोрдаाрд░ी рдЖрдпोрдЧ,рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдФрд░ 1992 & рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020
ЁЯФердоुрджाрд▓िрдпрд░ рдЖрдпोрдЧ (Mudaliar Commission 1952) рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдвांрдЪे рдоें рд╕ुрдзाрд░ рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЧрдаिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे 23 рд╕िрддंрдмрд░ 1952 рдХो рдбॉ рд▓рдХ्рд╖्рдоी рд╕्рд╡ाрдоी рдоुрджाрд▓िрдпрд░ рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдоें ‘рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ’ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдеी, рдЙрди्рд╣ीं рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдЗрд╕े рдоुрджाрд▓िрдпрд░ рдХрдоीрд╢рди рдХрд╣ा рдЧрдпा। рдЖрдпोрдЧ рдиे рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдоें рд╡िрд╡िрдзрддा рд▓ाрдиे, рдПрдХ рдордз्рдпрд╡рд░्рддी рд╕्рддрд░ рдЬोрдб़рдиे рддрдеा рдд्рд░िрд╕्рддрд░ीрдп рд╕्рдиाрддрдХ рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдЗрдд्рдпाрджि рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдХी।
рдбॉ. A.N. рд╡ाрд╕ु рдХो рдЗрд╕ рдЖрдпोрдЧ рдХा рд╕рдЪिрд╡ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा। рдЬो рджेрд╢ рдХे рд╡िрднिрди्рди рднाрдЧों рдХा рдн्рд░рдордг рдХрд░рддे рдеे। рд╡िрднिрди्рди рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд╕рд░рдХाрд░ों рдиे рдЖрдпोрдЧ рдХा рдкूрд░ा рдкूрд░ा рд╕ाрде рджिрдпा। рдЖрдпोрдЧ рдиे рджेрд╢ рдХी рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдкрд░ рдЕрдз्рдпрдпрди рдХिрдпा рддрдеा 29 рд╕िрддंрдмрд░ 1953 рдХो рдЕрдкрдиी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХी।
рдоुрджाрд▓िрдпрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп (Objectives of Mudaliar Education Commission)
mudaliar commission 1952-53
mudaliar commission 1952-53 in hindi
рдоाрдирд╡ीрдп рдЧुрдгों рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рдиा।
рдЖрджрд░्рд╢ рдиाрдЧрд░िрдХ рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиा।
рднाрд░рдд рдХी рддाрдд्рдХाрд▓िрдХ рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рд╕्рдеिрддि рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдХे рдЙрд╕ рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓рдиा।
рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдк्рд░ाрдердоिрдХ, рдмेрд╕िрдХ рддрдеा рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें।
рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдХा рдкाрд░рд╕्рдкрд░िрдХ рд╕ंрдмंрдз।
рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЕрди्рдп рд╕рдорд╕्рдпाрдПं।
рднाрд░рдд рдоें рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рд╕्рдеिрддि рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░ рдЙрд╕рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рд╕ुрдЭाрд╡ рджेрдиा।
рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЧुрдг (Merits of Commission)
рдЧрддिрд╡िрдзि рдЖрдзाрд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा।
рдХृрд╖ि рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрд░ рддрдиाрд╡।
рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдХी рдЪрд░्рдЪा।
рдмाрд▓ рдХेंрдж्рд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा।
рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХे рд╡ेрддрди рдФрд░ рд╕्рдеिрддि рдоें рд╕ुрдзाрд░।
рд╕рд╣ рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдЧрддिрд╡िрдзिрдпां।
рдмाрд╣рд░ी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдкрд░ рдЕрдзिрдХ рддрдиाрд╡ рдирд╣ीं।
рдмрд╣ुрдЙрдж्рджेрд╢्рдпीрдп рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдкрд░ рддрдиाрд╡।
рдЙрдж्рдпोрдЧों рдХे рдкाрд╕ рддрдХрдиीрдХी рд╕्рдХूрд▓ рдЦोрд▓рдиे рдХा рд╕ुрдЭाрд╡।
рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рджोрд╖ (Defects of secondary education)
рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрдж्рдзрддि рдХा рдкुрд╕्рддрдХों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ोрдиा।
рдПрдХрдкрдХ्рд╖ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╣ोрдиा।
рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╡िрд╖рдп рд╢ाрдоिрд▓ рдиा рд╣ोрдиा।
рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдФрд░ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдмंрдз\ рдЕंрддः рдХ्рд░िрдпा рдирд╣ीं рд╣ोрдиा।
рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдиा рдХрдаिрди рд╣ोрдиा।
рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдХा рдмोрдЭिрд▓ рдФрд░ рдиीрд░рдЬ рд╣ोрдиा।
рджोрд╖рдкूрд░्рдг рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзिрдпां।
рдХрдХ्рд╖ा рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рдЬ्рдпाрджा рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рд╣ोрдиा।
рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢िрдХ्рд╖ा рдоाрдз्рдпрдо рд▓ाрдЧू рд╣ोрдиा।
рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рдмाрдж рдХा рдпुрдЧ - рд░ाрдзा рдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ,рдоुрджрд▓िрдпाрд░ рдЖрдпोрдЧ,рдХोрдаाрд░ी рдЖрдпोрдЧ,рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдФрд░ 1992 & рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020
ЁЯФерд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдд्рддрд░
1 рджूрд╕рд░ी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि, 1986 рдХे рд╕рдордп рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХौрди рдеे?
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрдЬीрд╡ рдЧांрдзी
2 рдСрдкрд░ेрд╢рди рдм्рд▓ैрдХ рдмोрд░्рдб рдХिрд╕ рдХे рд╕ुрдЭाрд╡ рдкрд░ рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986
3 рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдСрдкрд░ेрд╢рди рдм्рд▓ैрдХ рдмोрд░्рдб рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ुрдИ?
рдЙрдд्рддрд░- 1987 рдИ.
4 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдХिрд╕ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХी рдмाрдд рдХрд╣ी рдЧрдИ?
рдЙрдд्рддрд░- рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा
5 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдИ. рдХा рдоुрдЦ्рдп рдпोрдЧрджाрди рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдоुрдХ्рдд рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдирд╡ोрджрдп рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдПрд╡ं рдСрдкрд░ेрд╢рди рдм्рд▓ैрдХ рдмोрд░्рдб
6 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдХा рдк्рд░рддिрд╡ेрджрди рдХिрддрдиे рдЦंрдбों рдоें рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- 12 рдЦंрдбों рдоें
7 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдоैं рдХ्рдпा рдХ्рдпा рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं?
рдЙрдд्рддрд░- рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा, рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рдПрд╡ं рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоुрдХ्рдд рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा
8 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХिрд╕ рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ рдеी?
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрдордоूрд░्рддि рд╕рдоिрддि (1990),
9 DIETs рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдкрд░ рдХी рдЧрдИ рдеी?
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986
10 рд╕ंрд╢ोрдзिрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1992 рдоें рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХो рдХрдм рддрдХ рд╕рд░्рд╡ рд╕ुрд▓рдн рдмрдиाрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдИ
рдЙрдд्рддрд░- рд╡рд░्рд╖ 2000 рддрдХ
11 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдоें рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा ( рдХрдХ्рд╖ा рдПрдХ рд╕े рдкांрдЪ) рдХрдм рддрдХ рд╕рд░्рд╡рд╕ुрд▓рдн рдмрдиाрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдИ?
рдЙрдд्рддрд░- 1990 рдИ. рддрдХ
12 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХे рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХ्рдпा рд░рд╣े?
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо, рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕рдоाрди рдЕрд╡рд╕рд░ рдПрд╡ं рднाрд╖ाрдУं рдХा рд╡िрдХाрд╕
13 рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХ्рдпा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рд╕рдордЧ्рд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХो рд╕ुрдзाрд░рдиा
14 рдд्рд░िрднाрд╖ा рд╕ूрдд्рд░ (3 Language Form) рджिрдпा рдЧрдпा рдеा?
рдЙрдд्рддрд░ – NPE 1968
15 рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХे рдк्рд░рддि рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдкैрджा рдХрд░рдиा рдХिрд╕ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдХ рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986
рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рдмाрдж рдХा рдпुрдЧ - рд░ाрдзा рдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ,рдоुрджрд▓िрдпाрд░ рдЖрдпोрдЧ,рдХोрдаाрд░ी рдЖрдпोрдЧ,рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдФрд░ 1992 & рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020
ЁЯФеQuestions on New Education Policy 2020 in Hindi
Q.1 рджेрд╢ рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХा рд╢ुрднाрд░ंрдн рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा?
Ans-рд╢्рд░ीрдорддी рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी рдж्рд╡ाрд░ा।
Q.2 рднाрд░рдд рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि (National Policy Education) рдХी рдШोрд╖рдгा рдХрдм рдХी рдЧрдИ рдеी?
Ans-1968 рдоैं।
Q.3 рджेрд╢ рдоें рджूрд╕рд░ी рдмाрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХी рдШोрд╖рдгा рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЧрдИ рдеी?
Ans-1986 рдоें।
Q.4 рджेрд╢ рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХा рд╕ंрд╢ोрдзрди рдХрдм рдХिрдпा рдЧрдпा?
Ans-1992 рдоें।
Q.5 рднाрд░рдд рдоें рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХी рдШोрд╖рдгा рдХिрддрдиे рд╡рд░्рд╖ों рдмाрдж рдХी рдЧрдИ?
Ans- 34 рд╡рд░्рд╖ рдмाрдж।
Q.6 рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рд╕рдоिрддि рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХौрди рд╣ैं?
Ans-рдбॉ рдХृрд╖्рдгा рд╕्рд╡ाрдоी рдХрд╕्рддूрд░ीрд░ंрдЧрди।
Q.7 рджेрд╢ рдХी рдирдИ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХो рдЗрд╕ рдмिрд▓ рдХे рддрд╣рдд рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЧрдпा?
Ans-NHEB (National High Education Bill) рдж्рд╡ाрд░ा।
Q.8 рднाрд░рдд рдоें рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХो рдХैрдмिрдиेрдЯ рдХी рдоंрдЬूрд░ी рдХрдм рдоिрд▓ी?
Ans-19 рдЬुрд▓ाрдИ 2020 рдХो।
Q.9 рднाрд░рдд рдоें рдирдИ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХो рдХिрд╕ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХी рдЬрдЧрд╣ рдкрд░ рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा?
Ans-рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдХी рдЬрдЧрд╣ рдкрд░।
Q.10 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХ्рдпा рд╣ैं?
Ans-2030 рддрдХ рд╕्рдХूрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ा 100% рдкूрд░्рдг рдХрд░рдиा।
Q.11 рдкूрд░्рд╡ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕े рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╕्рддрд░ рддрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕ाрд░्рд╡рднौрдоीрдХрд░рдг рдХрд░рдиा।
Ans-рд╕्рдХूрд▓ी рдмрдЪ्рдЪों рдоें рд╕े 2 рдХрд░ोрдб़ рдХो рдоुрдЦ्рдпрдзाрд░ा рдоें рд╡ाрдкрд╕ рд▓ाрдиा।
Q.12 рджेрд╢ рдХी рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХे рдЕंрджрд░ рдХिрддрдиी рдЖрдпु рд╡рд░्рдЧ рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ рдХाрдиूрди 2009 рдХे рдЕंрджрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै?
Ans-3 рд╕े 18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЖрдпु рд╡рд░्рдЧ рдХो।
Q.13 рднाрд░рдд рдХे рд╢िрдХ्рд╖ा рдоंрдд्рд░ी рдХौрди рд╣ैं?
Ans : рднाрд░рдд рдХे рд╢िрдХ्рд╖ा рдоंрдд्рд░ी рд╡рд░्рддрдоाрди 2021 рдоें рд╢्рд░ी рдзрд░्рдоेंрдж्рд░ рдк्рд░рдзाрди рд╣ैं।
Q.14 рдХ्рдпा рдоौрдЬूрджा рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХे рддрд╣рдд рдлिрдЬिрдХ्рд╕ рдХे рд╕ाрде рдХेрдоिрд╕्рдЯ्рд░ी, рдоैрде्рд╕ рд▓िрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै?
Ans : рд╣ाँ, рд▓िрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
Q.15 рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХे рддрд╣рдд рд╕्рдХूрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдирдпा рдлॉрд░्рдоेрдЯ рдХ्рдпा рд╣ै?
Ans : 10+2 рдлॉрд░्рдоेрдЯ рдХो рдЦрдд्рдо рдХрд░ рдЗрд╕े 5+3+3+4 рдлॉрд░्рдоेрдЯ рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдЧрдпा рд╣ै।
Q.16 рдлॉрд░्рдоेрдЯ 5+3+3+4 рдХा рдорддрд▓рдм рдХ्рдпा рд╣ै?
Ans: 10 + 2 рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХी рдЬрдЧрд╣ 5 + 3 + 3 + 4 рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХे рд╕ाрде рдЖрдпु рд╡рд░्рдЧ рдХ्рд░рдорд╢ः 3-8, 8-11, 11-14 рдФрд░ 14-18 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै।
Q.17 рднाрд░рдд рдХी рдирдИ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдоें рдХौрди рд╕ी рднाрд╖ा рдХो рдХрдХ्рд╖ा 5 рддрдХ рдЦрдд्рдо рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै?
Ans-рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рднाрд╖ा рдХो।
Q.18 рднाрд░рдд рдХी рдирдИ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдкांрдЪрд╡ी рдХрдХ्рд╖ा рддрдХ рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХिрд╕ рднाрд╖ा рдоें рд╣ोрдЧी?
Ans-рдоाрддृрднाрд╖ा, рд╕्рдеाрдиीрдп рднाрд╖ा рдпा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рднाрд╖ा рдоें।
Q.19 рджेрд╢ рдХी рдирдИ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рддрдХ 3 рд╕े 18 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдЧुрдгрд╡рдд्рддाрдкूрд░्рдг рд╡ рд╕рдоाрд╡ेрд╢ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा рд╣ै?
Ans-рд╡рд░्рд╖ 2030 рддрдХ।
Q.20 рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдЙрдЪ्рдЪ рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Higher Secondary Education) рдоैं 50% рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪрдиे рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै?
Ans-2035 рддрдХ।
Q.21 рдоाрдирд╡ рд╕ंрд╕ाрдзрди рд╡िрдХाрд╕ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп (MHRD) Ministry of Human Resource Development рдХा рдиाрдо рдмрджрд▓рдХрд░ рдХ्рдпा рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै?
Ans-рд╢िрдХ्рд╖ा рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп।
Q.22 рднाрд░рдд рдХे рд╢िрдХ्рд╖ा рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХे рдкрд╣рд▓े рд╢िрдХ्рд╖ा рдоंрдд्рд░ी рдХिрд╕े рдмрдиाрдпा рдЬाрдПрдЧा?
Ans-рд╢्рд░ी рд░рдоेрд╢ рдкोрдЦрд░िрдпाрд▓ рдиिрд╢ंрдХ рдХो।
Q.23 рджेрд╢ рдХी рдирдИ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрд░ рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрджрди рдХा рдХिрддрдиा рдк्рд░рддिрд╢рдд рдЦрд░्рдЪ рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा?
Ans-6%
Q.24 рд▓ा рдФрд░ рдоेрдбिрдХрд▓ рдПрдЬुрдХेрд╢рди рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рд╕рдорд╕्рдд рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╢рдХ्рд▓ рдиिрдХाрдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдХिрд╕ рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा?
Ans- HECI
Unit 4:- *рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рдмाрдж рдХा рдпुрдЧ - рд░ाрдзा рдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ,рдоुрджрд▓िрдпाрд░ рдЖрдпोрдЧ,рдХोрдаाрд░ी рдЖрдпोрдЧ,рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдФрд░ 1992 & рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020*
ЁЯФеQ.1. рднाрд░рдд рдоें ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рдоिрд╢рди (NLM)‘ рдХी рд╢ुрд░ूрдЖрдд рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╣ुрдИ рдеी?
[A] 5 рдордИ 1988
[B] 8 рдордИ 1988
[C] 10 рдЬुрд▓ाрдИ 1989
[D] 12 рдЬुрд▓ाрдИ 1989
SHOW ANSWER
[A] 5 рдордИ 1988
Q.2. ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдФрд░ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░िрд╖рдж (NCERT)’ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╣ुрдИ рдеी ?
[A] 1961
[B] 1962
[C] 1970
[D] 1972
SHOW ANSWER
[A] 1961
Q.3. рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо ‘рд▓рдХ्рд╖्рдоीрдмाрдИ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕ंрд╕्рдеा (LNUPE)‘ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд╣ां рдХी рдЧрдИ рдеी ?
[A] рдЧ्рд╡ाрд▓िрдпрд░
[B] рднोрдкाрд▓
[C] рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
[D] рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж
SHOW ANSWER
[A] рдЧ्рд╡ाрд▓िрдпрд░
Q.4. рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдпे ‘рд╕ैрдбрд▓рд░ рдЖрдпोрдЧ‘ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдеी ?
[A] 1917 рдИ.
[B] 1920 рдИ.
[C] 1980 рдИ.
[D] 1915 рдИ.
SHOW ANSWER
[A] 1917 рдИ. – рд╕ैрдбрд▓рд░ рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЧрдарди ‘рдбॉ. рдоाрдЗрдХрд▓ рд╕ैрдбрд▓рд░’ рдиे ‘рдХрд▓рдХрдд्рддा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп’ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рдЕрдз्рдпрдпрди рд╣ेрддु рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा।
Q.5. ‘рд▓ाॅрд░्рдб рдоैрдХाрд▓े‘ рдХिрд╕рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै ?
[A] рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢िрдХ्рд╖ा
[B] рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा
[C] рд╡ैрджिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा
[D] рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╢िрдХ्рд╖ा
SHOW ANSWER
[A] рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢िрдХ्рд╖ा
Q.6. рд╡ैрджिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Vedic Education) рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдеा ?
[A] рдЙрдкрдирдпрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░
[B] рдЙрдкрд╕ंрдкрджा рд╕ंрд╕्рдХाрд░
[C] рдк्рд░рдмрдЬ्рдЬा рд╕ंрд╕्рдХाрд░
[D] рдмिрд╕्рдоिрд▓्рд▓ाрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░
SHOW ANSWER
[A] рдЙрдкрдирдпрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░
Q.7. рд╕рд░ рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рд╡ुрдб рдХा рдЖрдЬ्рдЮा-рдкрдд्рд░ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдЖ ?
[A] 19 рдЬुрд▓ाрдИ 1854
[B] 2 рдлрд░рд╡рд░ी 1835
[C] 24 рдирд╡ंрдмрд░ 1839
[D] 7 рдоाрд░्рдЪ 1835
SHOW ANSWER
[A] 19 рдЬुрд▓ाрдИ 1854 – рд╕рд░ рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рд╡ुрдб рдиे ‘рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдк्рд░рдЪाрд░ рдПрд╡ं рдорд╣िрд▓ा рд╢िрдХ्рд╖ा’ рд╣ेрддु ‘рд▓ॉрд░्рдб рдбрд▓рд╣ौрдЬी’ рдХो рдПрдХ рдкрдд्рд░ рд▓िрдЦा, рдЬिрд╕े ‘рд╡ुрдб рдХा рдШोрд╖рдгा’ рдкрдд्рд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
Q.8. ‘рдЕрдзोрдЧाрдоी рдиिрд╕्рдкंрджрди рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд‘ (Downward Filtration Theory) рдХिрд╕рдиे рджिрдпा рдеा ?
[A] рд╕рд░ рд╡िрд▓िрдпрдо рд╣рдг्рдЯрд░
[B] рдеॉрдорд╕ рдмैрдмिंрдЧрдЯрди рдоैрдХाрд▓े
[C] рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рдбाрд░्рд╡िрди
[D] рдл्рд░ांрд╕िрд╕ рдПрд╕ рдХॉрд▓िрди्рд╕
SHOW ANSWER
[B] рдеॉрдорд╕ рдмैрдмिंрдЧрдЯрди рдоैрдХाрд▓े
Q.9. рдеॉрдорд╕ рдоैрдХाрд▓े рдиे рдЕрдкрдиा рдк्рд░рддिрд╡ेрджрди рдХрдм рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдеा ?
[A] 1835 рдоें
[B] 1833 рдоें
[C] 1831 рдоें
[D] 1854 рдоें
SHOW ANSWER
[A] 1835 рдоें
Q.10. рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ (Radhakrishnan Commission) рдХी рд╕ंрд╕्рддुрддिрдпां (рд╕िрдлाрд░िрд╢ें) рд╕ंрдмंрдзिрдд рдеी ?
[A] рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े 1948
[B] рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े
[C] рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े
[D] рддрдХрдиीрдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े
SHOW ANSWER
[A] рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े 1948 – ‘рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдг рдЖрдпोрдЧ’ рдпा ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ’ рднी рдХрд╣рддे рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा ‘4 рдирд╡рдо्рдмрд░ 1948’ рдоें рдХी рдЧрдИ рдеी, рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖- ‘рдбॉ॰ рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзा рдХृрд╖्рдгрди’ рдеे।
Q.11. рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ (рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдг рдЖрдпोрдЧ) рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдеे ?
[A] рдбाॅ. рддाрд░ा рдЪंрдж्рд░
[B] рдбाॅ. рдПрд╕. рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди
[C] рдбा. рдП. рд▓рдХ्рд╖्рдордг рд╕्рд╡ाрдоी рдоुрджाрд▓िрдпрд░
[D] рдбी. рдПрд╕. рдХोрдаाрд░ी
SHOW ANSWER
[B] рдбाॅ. рдПрд╕. рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди – рдЗрд╕рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा ‘4 рдирд╡рдо्рдмрд░ 1948’ рдоें рдЧрдИ рдеी। рдЗрд╕े ‘рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдг рдЖрдпोрдЧ’ рдпा ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ’ рднी рдХрд╣рддे рд╣ै।
Q.12. ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЕрдиुрджाрди рдЖрдпोрдЧ‘ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЧрдИ рдеी ?
[A] 1956
[B] 1950
[C] 1940
[D] 1945
SHOW ANSWER
[A] 1956
Q.13. рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें 10+2+3 рдХे рдЖрдХाрд░ рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рдеा ?
[A] рдбॉ. реЫाрдХिрд░ рд╣ुрд╕ैрди
[B] рдбॉ. рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди
[C] рдбा. рд╕ी.рд╡ी. рд░рдорди
[D] рдбॉ. рднीрдорд░ाрд╡ рдЖंрдмेрдбрдХрд░
SHOW ANSWER
[A] рдбॉ. реЫाрдХिрд░ рд╣ुрд╕ैрди
Q.14. рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ ‘рдСрдкрд░ेрд╢рди рдм्рд▓ैрдХ рдмोрд░्рдб‘ рдиाрдордХ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
[A] 1987-1988 рдоें
[B] 1990-2000 рдоें
[C] 1989-1990 рдоें
[D] 1980-1981 рдоें
SHOW ANSWER
[A] 1987-1988 рдоें
Q.15. рдХिрд╕ рд░ाрдЬрдиेрддा рдиे ‘рдЬाрдоिрдпा рдоिрд▓िрдпा рдЗрд╕्рд▓ाрдоिрдпा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп‘ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдеी ?
[A] рдбाॅ. рдЬाрдХिрд░ рд╣ुрд╕ैрди
[B] рдирд╕ीрдоुрдж्рджीрди рд╕िрдж्рджीрдХी
[C] рдЖрдЬрдо рдЦाрди
[D] рдоुрдЦ्рддाрд░ рдЕрдм्рдмाрд╕
SHOW ANSWER
[A] рдбाॅ. рдЬाрдХिрд░ рд╣ुрд╕ैрди
Q.16. ‘10+2+3‘ рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрдж्рдзрддि рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд▓ाрдЧू рдХी рдЧрдпी рдеी?
[A] рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि, 1986
[B] рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рдХूрд▓ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि, 1986
[C] рд░ांрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि, 1989
[D] рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рдХूрд▓ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि, 1989
SHOW ANSWER
[A] рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि, 1986
Q.17. рднाрд░рдд рдоें ‘рдк्рд░рдердо рдЦुрд▓ा (рдоुрдХ्рдд) рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп (First Open University)‘ рдХрд╣ां рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
[A] рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
[B] рдкुрдгे
[C] рд╣ैрджuрд░ाрдмाрдж
[D] рдХोрдЯा
SHOW ANSWER
[C] рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж – рдЕрдЧрд╕्рдд, 1982 рдоें рдбॉ. рдмी.рдЖрд░. рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдЦुрд▓ा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдоें рд╕्рдеाрдкрдиा рдЬी рд░ाрдо рд░ेрдб्рдбी рдж्рдзाрд░ा рдХी рдЧрдпी
Q.18. рднाрд░рдд рдоें ‘рдЦрдирди рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп‘ (Mining University)’ рдХрд╣ां рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
[A] рдзрдирдмाрдж
[B] рдХोрд░рдмा
[C] рджрд▓्рд▓ी рд░ाрдЬрд╣рд░ा
[D] рдмेрд▓рдкрд╣ाреЬ
SHOW ANSWER
[A] рдзрдирдмाрдж
Q.19. рднाрд░рдд рдоें рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдЖрдИ.рдЖрдИ.рдЯी. рдХाॅрд▓ेрдЬ (IIT College) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдИ рдеी?
[A] рдЦрдбрдЧрдкुрд░
[B] рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
[C] рдЧ्рд╡ाрд▓िрдпрд░
[D] рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж
SHOW ANSWER
[A] рдЦрдбрдЧрдкुрд░
Q.20. рдЙрдЪ्рдЪрд╕्рддрд░ीрдп рдЗрдг्рдбिрдпрди рд╕्рдХूрд▓ рдмिрдЬрдиेрд╕ рдХрд╣ां рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
[A] рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж
[B] рдЦрдбрдЧрдкुрд░
[C] рднोрдкाрд▓
[D] рдоुंрдмрдИ
SHOW ANSWER
[A] рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж
Sub :- *Education*
▬▬▬▬▬⁂⧱⁂▬▬▬▬▬
Code EDU104
Unit 4:- *рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рдмाрдж рдХा рдпुрдЧ - рд░ाрдзा рдХृрд╖्рдгрди рдЖрдпोрдЧ,рдоुрджрд▓िрдпाрд░ рдЖрдпोрдЧ,рдХोрдаाрд░ी рдЖрдпोрдЧ,рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 1986 рдФрд░ 1992 & рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 2020*
ЁЯФеQ.21. рднाрд░рдд рдоें ‘рдирд╡ोрджрдп рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп’ рдХा рдХ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै?
[A] рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдк्рд░рддिрднाрдУं рдХो рдЕрд╡рд╕рд░ рджेрдиा
[B] рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕ंрдЦ्рдпा рдмреЭाрдиा
[C] рдЧ्рд░ांрдоीрдг рд╡िрдХाрд╕ рджेрдиा
[D] рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдмрдиाрдиा
SHOW ANSWER
[A] рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдк्рд░рддिрднाрдУं рдХो рдЕрд╡рд╕рд░ рджेрдиा
Q.22. рдХिрд╕рдиे рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо ‘рдоुрдХ्рдд рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп‘ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХा рд╡िрдЪाрд░ рджिрдпा рдеा ?
[A] рд╡िंрд╕्рдЯрди рдЪрд░्рдЪिрд▓ рдиे
[B] рд╡िрд▓िрдпрдо рдКрд░ी
[C] рдЬोрд╕рдл рд╕्рдЯाрд▓िрди
[D] рд░ैрди्рдбोрд▓्рдл рдЪрд░्рдЪिрд▓
SHOW ANSWER
[A] рд╡िंрд╕्рдЯрди рдЪрд░्рдЪिрд▓ рдиे
Q.23. ‘рдиेрд╢рдирд▓ рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рдбिрдЬाрдЗрдиिंрдЧ (NID)’ рдХрд╣ां рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
[A] рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж
[B] рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
[C] рдкुрдгे
[D] рдоुंрдмрдИ
SHOW ANSWER
[A] рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж
Q.24. ‘рднाрд░рддीрдп рд╕ांрдЦ्рдпिрдХी рд╕ंрд╕्рдеाрди (ISI)’ рдХрд╣ां рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
[A] рдХोрд▓рдХाрддा
[B] рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
[C] рдоुंрдмрдИ
[D] рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж
SHOW ANSWER
[A] рдХोрд▓рдХाрддा
Q.25. ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ‘ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЧрдИ?
[A] 4 рдирд╡рдмंрд░ 1948
[B] 5 рдирд╡рдмंрд░ 1949
[C] 4 рджिрд╕ंрдмрд░ 1950
[D] 5 рджिрд╕ंрдмрд░ 1950
SHOW ANSWER
[A] 4 рдирд╡рдмंрд░ 1948
Q.26. рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕े ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ‘ рдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рдеा ?
[A] рдбाॅ. рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди
[B] рдбॉ॰ рдЬाрдХिрд░ рд╣ुрд╕ैрди
[C] рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдк्рд░рд╕ाрдж
[D] рд╡рд░ाрд╣рдЧिрд░ी рд╡ेंрдХрдЯ рдЧिрд░ी
SHOW ANSWER
[A] рдбाॅ. рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди
Q.27. рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे ‘рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЙрдЪ्рдЪрддрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕рдоिрддि‘ рдиे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ рдХो рд╕ौंрдк рджिрдпा рдеा ?
[A] 1954
[B] 1955
[C] 1960
[D] 1965
SHOW ANSWER
[A] 1954
Q.28. рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЕрдиुрджाрди рдЖрдпोрдЧ‘ рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा?
[A] 1953
[B] 1955
[C] 1960
[D] 1965
SHOW ANSWER
[A] 1953
Q.29. рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे ‘рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ‘ (рдоुрджाрд▓िрдпрд░ рдХрдоीрд╢рди) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдШोрд╖рдгा рдХिрдпा рдеा ?
[A] 1952
[B] 1955 questions on education system in india
[C] 1965
[D] 1980
SHOW ANSWER
[A] 1952
Q.30. рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдХिрд╕ рдПрдХ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЕрдиुрджाрди рдЖрдпोрдЧ‘ рдХे рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдк्рд░ो.рдПрд╕.рдбी. рдХोрдаाрд░ी рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ (рдХोрдаाрд░ी рдХрдоीрд╢рди) рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХी рдШोрд╖рдг рдХिрдпा рдеा ?
[A] 14 рдЬुрд▓ाрдИ 1964
[B] 15 рдЬुрд▓ाрдИ 1965
[C] 14 рдЕрдЧрд╕्рдд 1964
[D] 15 рдЕрдЧрд╕्рдд 1965
SHOW ANSWER
[A] 14 рдЬुрд▓ाрдИ 1964
Q.31. рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे ‘рдХोрдаाрд░ी рдЖрдпोрдЧ‘ рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдиीрддि рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХिрдпा рдеा ?
[A] 1968
[B] 1972
[C] 1980
[D] 1962
SHOW ANSWER
[A] 1968
Q.32. рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХेрди्рдж्рд░ рдХी рдЬрдирддा рд╕рд░рдХाрд░ рдиे ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि‘ рдХा ‘рдорд╕рд╡िрджा‘ (рдк्рд░ोрдЯोрдХॉрд▓) рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा?
[A] 1979
[B] 1980
[C] 1982
[D] 1985
SHOW ANSWER
[A] 1979
Q.33. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рд░ाрдЬीрд╡ рдЧांрдзी рдиे ‘рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि‘ (Education Policy) рд╕े рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд░ рдирдИ ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि‘ (National Education Policy- NEP) рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдмрдиाрдпी рдеी ?
[A] 1986
[B] 1985
[C] 1999
[D] 1995
SHOW ANSWER
[A] 1986
Q.34. рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕ рдХрдоीрд╢рди рдж्рд╡ाрд░ा рдкूрд░े рджेрд╢ рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕рдоाрди ‘рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдвांрдЪे‘ рдХी рдирдпी ‘рд╢िрдХ्рд╖ा рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा‘ рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХी рдЧрдпी рдеी?
[A] рдХोрдаाрд░ी рдХрдоीрд╢рди
[B] рдоुрджрд▓िрдпрд░ рдЖрдпोрдЧ
[C] рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ
[D] рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ
SHOW ANSWER
[A] рдХोрдаाрд░ी рдХрдоीрд╢рди
Q.35. рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдЖрда рд╕рджрд╕्рдпीрдп ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рд▓ाрд╣рдХाрд░ рд╕рдоिрддि‘ рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
[A] 1 рдоाрд░्рдЪ 1992
[B] 5 рдоाрд░्рдЪ 1995
[C] 1 рд╕िрддрдо्рдмрд░ 1992
[D] 5 рд╕िрддрдо्рдмрд░ 1995
SHOW ANSWER
[A] 1 рдоाрд░्рдЪ 1992
Q.36. рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╕्рдХूрд▓ों рдоें рд╕ुрд╡िрдзाрдПं рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рд▓िрдпे ‘рдСрдкрд░ेрд╢рди рдм्рд▓ैрдХ рдмोрд░्рдб‘ рдиाрдордХ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
[A] 1987
[B] 1985
[C] 1990
[D] 1995
SHOW ANSWER
[A] 1987
Q.37. ‘‘рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕्рд╡рд╕्рде рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╕्рд╡рд╕्рде рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рддी рд╣ै।‘‘ рдХिрд╕рдХा рдХрдерди рд╣ै ?
[A] рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж
[B] рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी
[C] рдЕрд░рд╕्рддू (Aristotle)
[D] рд░ाрдЬाрд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп
SHOW ANSWER
[C] рдЕрд░рд╕्рддू (Aristotle)
Q.38. рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдЪрд░िрдд्рд░ рдиिрд░्рдоाрдг рдХो рдХिрд╕рдиे рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рдк्рд░рджाрди рдХी рд╣ै ?
[A] рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж
[B] рд░рд╡िंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░
[C] рдорд╣рд░्рд╖ि рдЕрд░рд╡िंрдж
[D] рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी
SHOW ANSWER
[D] рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी
Q.39. ‘рдмाрд▓рдХ (рдмрдЪ्рдЪे) рдХा рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХोрд░ी рд╕्рд▓ेрдЯ рдХी рддрд░рд╣ рд╣ै‘ рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдХा рд╣ै ?
[A] рд░ूрд╕ो (Jean-Jacques Rousseau)
[B] рдЬॉрди рдРрдбрдо्рд╕ (John Adams)
[C] рд╕ुрдХрд░ाрдд (Socrates)
[D] рдЕрд░рд╕्рддू (Auristotle)
SHOW ANSWER
[A] рд░ूрд╕ो (Jean-Jacques Rousseau)
Q.40. рдкрд░िрд╡ाрд░, рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕рд░्рд╡ोрдд्рддрдо рд╕्рдеाрди рд╣ै рдФрд░ рдмाрд▓рдХ рдХा рдк्рд░рдердо рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп‘‘ рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдХा рд╣ै ?
[A] рд░ूрд╕ो (Jean-Jacques Rousseau)
[B] рдкेрд╕्рддाрд▓ॉрдд्рд╕ी (Johann Heinrich Pestalozzi)
[C] рдЬॉрди рдб्рдпूрд╡ी (John Dewey)
[D] рд╕ुрдХрд░ाрдд (Socrates)
SHOW ANSWER
[B] рдкेрд╕्рддाрд▓ॉрдд्рд╕ी (Johann Heinrich Pestalozzi)
Q.41. рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдХौрди-рдХौрди рд╕े рд░ूрдк (Education Types) рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╣ै ?
[A] рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Formal Education)
[B] рдЕрдиौрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Informal Education)
[C] рдиिрд░ौрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Non-Formal Education)
[D] рдЙрдХ्рдд рддीрдиों
SHOW ANSWER
[D] рдЙрдХ्рдд рддीрдиों
Q.42. рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╕ाрдзрди рдХौрди рдирд╣ीं рд╣ै ?
[A] рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп (School)
[B] рдкुрд╕्рддрдХाрд▓ (Library)
[C] рдкрд░िрд╡ाрд░, рд╕рдоाрдЬ
[D] рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ाрд▓рдп (Museum)
SHOW ANSWER
[C] рдкрд░िрд╡ाрд░ (family)
Q.43. рдиिрд░ौрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Non-Formal Education) рдХे рд╡िрднिрди्рди рд╕ाрдзрдиों рд╕े рдХिрд╕ рдЖрдпु рд╡рд░्рдЧ рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХ рджрдмाрд╡ рдбाрд▓ा рдЧрдпा рдеा ?
[A] 6-14 рд╡рд░्рд╖
[B] 11-14 рд╡рд░्рд╖
[C] 10-18 рд╡рд░्рд╖
[D] 20-35 рд╡рд░्рд╖
SHOW ANSWER
[D] 20-35 рд╡рд░्рд╖
Q.44. рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ीрди рд╢िрдХ्рд╖ा (Vedic Education System) рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै ?
[A] рд░ाрдоाрдпाрдг рд╕े
[B] рд╡ेрджों рд╕े questions on education system in India
[C] рдХूрд░ाрди рд╕े
[D] рдмाрдЗрдмिрд▓ рд╕े
SHOW ANSWER
[B] рд╡ेрджों рд╕े
Q.45. ‘рдорджрд░рд╕ा‘ рдХा рд╕ंрдмंрдз рдеा ?
[A] рдзाрд░्рдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Religious Education)
[B] рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Primary Education)
[C] рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा (Secondary Education)
[D] рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा (Higher Education)
SHOW ANSWER
[D] рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा (higher education) – рдЕрд░рдм рдоें ‘рдордХрддрдм рд╢рдм्рдж’ рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ -‘рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп’. рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рдоें- ‘рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдФрд░ рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп’। рдЬрдмрдХि ‘рдорджрд░рд╕ा рд╢рдм्рдж’ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╕рднी рддрд░рд╣ рдХे рд╕्рдХूрд▓, рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпрд▓рдп, рдХॉрд▓ेрдЬ рдХे рд▓िрдП рд╣ोрддा рд╣ै।